Бүгінгі күні ерлер арасында жыныстық жолмен берілетін аурулар және белсіздік дерті көбейген. Бұған түрлі себептер болуы мүмкін. Қоғам талқылауға ұялатын тақырып болса да, ерлердің денсаулығы – елдің болашағы.
Instagram әлеуметтік желісінде блог жүргізіп, YouTube-та түрлі кеңес берумен айналысатын уролог-андролог Олжас Иманғалиұлы 2009 жылы Қазақ Ұлттық медициналық университетін бітірген.
Олжас Иманғалиұлы Orda.kz журналисіне ерлер арасында жиі туындайтын мәселелер мен олардың шешімі туралы айтып берді.
Жасөспірім баланың жыныстық сауаттылығын арттыру үшін ата-аналар не істеуі керек?
– Бала дүниеге келгеннен бастап оған көңіл бөлуі керек. Ер баланың жыныс мүшесінің дамып жатқанын сәби кезінен қадағалау керек. Бұл – ата-ананың міндеті, парызы. Арнайы маманға апарып тексерту арқылы крипторхизм сияқты аурулардың алдын алуға болады. Себебі, мұндай аурулар бедеулікке апаруы мүмкін. Ата-ананың ерте жасалған әрекеті баланы қауіптен сақтап қалады.
Тастанды балалардың көбеюіне жыныстық сауаттылықтың төмен болуы әсер ете ме?
– Әрине, егер ата-ананың жыныстық сауаттылығы төмен болса, тәрбиелеп отырған балаларына әсер етуі мүмкін. Ата-аналарының арасы дұрыс болмай, ажырасатын болса, бала соны қайталауы мүмкін. Ол балаға қалыпты жағдай болып көрінеді. Бала психикалық жарақат алады. Егер балалардың жасөспірім уақытында бағдар бермейтін болса, өскеннен кейін қателік жасау мүмкіндігі жоғары болады.
– Жыныстық сауаттың болмауынан қыз балалар аяғы ауыр болып, ата-анасына айтуға ұялады. Кейін баланы туып, тастап кетіп қалады. Жігіттердің құлағына алтын сырға – жауапкершілікті өзіне алмайтын болса, қыз балалардың көз жасына қалудың керегі жоқ. Жетімдер үйінің көбейіп, тастанды балалардың саны артуына жастардың сауатты болмауы себеп.
Қазақ жігіттерінің урологтан ұялып бармауына не себеп?
– Менің ойымша, намыс себеп болады. Бойында қандай ауру бар екенін біреуге жариялап айту намысына байланысты деп ойлаймын. Егер намыстанып жүре берер болсақ, ауру боламыз. Бірақ ол жігіттің үйленгеннен кейін денсаулығы дұрыс болмаса ұят болуы мүмкін. Менің практикамда мұндай жағдайлар кездесті. Сол себепті ауруды болдырмау мақсатында арнайы тексерулерден өту керек.
Қазіргі ер-азаматтарда ең көп кездесетін ауру қандай?
Ең көп кездесетін ауру простатит деп айтар едім. Өйткені, простата безінің қабынуы жасарып жатыр. Бұрын 30-40 жастағы жігіттерде кездесетін болса, қазір 20 жастан жоғары жігіттерде де қуық асты безінің қабынуы кездеседі. Бұған себеп – дұрыс тамақтанбау, әскердегі жағдайдың дұрыс болмауы, суық тигізу, өзін күтпеу, жыныстық жолмен келетін ауру жұқтыру. Екінші бір түрі – бедеулік, белсіздік.
Ерлердің тестостероны артып, мықты болуы үшін қандай тағамдар жеу керек?
– Еркекті еркек ететін тестостерон гармоны. Әрине, әрбір жігіт мықты болуы керек. Мықты болу үшін дұрыс тамақтанып, спортпен шұғылдану керек. Ағзадағы гармонның деңгейін жоғары ұстау қажет. Негізі жас жігіттердің бойында тестостерон гармоны жоғары болады. Жас ұлған сайын бұл гармон төмендей бастайды. Ерлерге айтар кеңесім, әрқашан тестостерон гармондарыңыз жоғары деңгейде болсын.
