Мәскеу мұрағатынан Жаһанша Досмұмедұлының дипломдық жұмысы табылды

Жаһанша Досмұхамедұлының дипломдық жұмысы сол кездегі қазақ даласында қолданыста болған құқықтық нормаларға арналған.
Құнды олжаны Халықаралық қазақ-түрік университетінің аға оқытушысы Мұхтар Исаев тапты. Ғалым Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінде тағылымдамадан өткен, бұл турлы Хабар 24 көрсетті.
«Алаш Орда» партиясы жетекшілерінің бірі Жаһанша (Жанша) Досмұхамедовтің дипломдық жұмысы 1910 жылмен берілген. Ол осы дипломдық жұмысын Мәскеу императорлық университетінің заң факультетінде қорғады.
«Диплом төрт бөлімнен тұрады. Онда қазақ даласында қолданыста болған құқықтық нормалар сипатталады, автор олардың теориялық негіздемесін келтіреді», — дейді Исаев.
Ғалым еңбектің ғылыми мәні зор деп есептейді. Жаһанша Досмұхамедұлы өз дипломында патшаның отаршылдық режимі орнатқан тәртіп пен дала заңнамасының айырмашылығын көрсетеді.
«Дала заңдары қазақ халқының ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүріне негізделген. Автор оларды талдап, оң және теріс жақтарын көрсетеді. Оның пікірінше, қазақтың дәстүрлі құқығы адам қадір-қасиетін құрметтеуге негізделген», – дейді Мұхтар Исаев.
Жаһанша Досмұхамедұлы университетті бітіргеннен кейін Орал қаласында қызмет етті. Жергілікті баспасөзде ол дипломдық жұмысынан үзінділер жариялап, патша өкіметінің масқарасын шығарды, сондықтан Томскіге кетуге мәжбүр болды. Ал 30-жылдары Жаһанша саяси қуғын-сүргіннің құрбаны болды. Зерттеушінің айтуынша, мұрағаттарда Қазақстан тарихына жарық сәуле түсіретін тағы да көптеген құжаттар сақталған.
Жаңалықтар
- «Қазақстандағы түрме азабы»: «Қара генерал» ісіндегі шезофрениямен ауыратын сотталушының қор болған ғұмыры
- Жезқазғанда «Шерзат ісіне» ұқсас қылмыстық іс қайта қаралып жатыр
- «Әкімдіктегі жемқорлық»: Ақтөбеде мердігерді қорқытып пара алған шенді әкімді сотқа шақырды
- Салық кодексіне өзгерістер енгізілді
- «Жетімін жылатпаған қазақ»: Қонаевтағы балалар үйінің жағдайы қалай?
- Нұржан Бексұлтанова халықаралық жүлдеге ие болды
- Прокурор Алматы әуежайында шу шығарған ер адамды 10 жыл 6 айға соттауды сұрады
- Шағын және орта кәсіпке арналған «Өрлеу» атты жаңа бағдарлама іске қосылды
- «Жаза бәріне ортақ»: Премьер Бектенов Назарбаевтар әулетіне қатысты тергеу ісі туралы айтты
- Олжас Бектенов Әділбек Жақсыбековтың күйеу баласы ма? Премьер өзі түсініктеме берді
- Жәбірленуші бола тұра қылмыскер атандым: Аяусыз пышақталған жасөспірімнің анасы әділдік сұрайды
- Мен халыққа жақсы атану үшін «тариф өспейді» деп айтқым келмейді – премьер-министр
- Перизат Қайраттың Араб Әмірліктерінің билеуші әулетімен байланысы бар
- Алматыда ер адам сүйіктісінің өгей әкесін бауыздап өлтірді
- Атыраулық көпбалалы ана сүндетке отырғызу бағасына наразы болды
- Тоқаев әскери-әуе күштері қолбасшысын қызметінен босатты
- Алматыда ірі жол апатынан 23 адам зардап шекті
- Талғат Ермегияев мерзімінен бұрын босатылмайды
- Семейде қылмыс әлемінің серкесі Лёха Семипалатинскийге ескерткіш орнатылды
- Ақтөбеде түнде полиция бөліміне рұқсатсыз кіргендер қамалды