Orda.kz құқық қорғаушы Евгений Жовтиспен рақымшылық туралы заң жобасы мен қандай саяси тұтқындар оған енетіні туралы сөйлесті.
«Рақымшылық туралы» заң жобасы 16 желтоқсанда тойланатын Қазақстан тәуелсіздігінің 30 жылдығына орайластырылған. Тәуелсіздік жылдарында елімізде сегіз рақымшылық жарияланды, оның төртеуі Тәуелсіздік күні қарсаңында болған.
Әдетте рақымшылық парламент қабылдаған заңмен жарияланады, оған президент қол қоюы керек.
Жовтистің айтуынша, мұндай жобалармен Бас прокуратура Ішкі істер министрлігімен бірге айналысады. Orda.kz құқық қорғаушыдан саяси тұтқындар мен Арон Атабек рақымшылыққа іліне ме деп сұрады.
– Парламентке ұсынылған жобаға сәйкес, мен парламентшілер оны өзгерте алмайды деп айтпаймын, Атабек мырза амнистияға кірмейді. Онда өте үлкен тізім көрсетілген, оларды бұзған адамдарға рақымшылық берілмейді.
Оған экстремистік және террористік сипаттағы барлық істер кіреді. Қылмыстың бұл санатына Атабек мырза сотталған бап та кіреді. Біз саяси тұтқын деп атайтындардың басым көпшілігі қылмыспен сотталған, – деп түсіндірді құқық қорғаушы.
Кімдер амнистияға ілінбейді?
Жовтистің айтуынша, амнистия ҚР Қылмыстық кодексінің 174-бабын, 405-бабын, 256-бабын бұзғандарға берілмейді. Сондай-ақ, рақымшылықта заң қабылданған кезде «тұрақты заң бұзушылар» қатарына кіретін тұлғаларға шектеу қойылған.
Құқық қорғаушы «Атабек мырзаны шартты түрде мерзімінен бұрын босату туралы өтінішті қанағаттандырмауға елеулі кедергілер жоқтығын» айтты. Тұтқынның өзі өтініш бермеген.
– Менің білуімше, барлық залал өтелді. Шаңырақ оқиғасы бойынша сотталғандардың екеуі шартты түрде мерзімінен бұрын босатылды. Бұл жерде сұрақты Атабек мырзаға қою керек.
Жовтис қолданыстағы заңнамаға сәйкес Арон Атабекті «кешірім» арқылы оны босатуға болатынын атап өтті.
– Заңда сотталған адамның өтініші бойынша оны кешіруге болады, бірақ ережеде сондай-ақ ол президенттің қалауымен жүзеге асатыны айтылған. Сотталушы өзі өтініш бермесе, президент не істей алады? Бұл туралы айту қиын, бірақ менің ойымша, Конституцияда кешірім жасау туралы актілер тек сотталған адамның өтініші бойынша шығарылуы керек деген де жоқ, – деді Жовтис.
Еске салсақ, жазушы Арон Атабек 2006 жылы 14 шілдеде «Шаңырақ оқиғасынан» кейін сотталған. Алматы қаласының тұрғындары заңсыз басып алынған үйлерді бұзуға келген полиция қызметкерлерінің әрекетіне қарсылық көрсеткен. Қақтығыста 24 жастағы полицей қаза тапты. Билік оның өліміне бірнеше жергілікті тұрғындар мен сол күні Шаңырақта болған Атабекті кінәлады. Ол 18 жылға бас бостандығынан айрылды.
