«Анти-наз», «Девочка и Шанырак»: Арон Атабектің шығармашылық жолы

24 қараша күні «Шаңырақ» оқиғасына қатысты 18 жылға сотталған диссидент ақын Арон Атабек дүниеден озды. Оның саяси күресінен бөлек шығармашылығы да бір төбе. Ақынның түрлі тақырыптарға арналған өлеңдері мен шығармалары бар.

Orda.kz редакциясы Арон Атабектің шығармашылығы туралы деректерді жинақтап жазды.  

Арон Атабек – ақын, публицист, түркітанушы, түрлі мақалалардың, аудармалардың, ондаған кітаптар мен қолжазбалардың авторы. ҚазМУ филология факультетінің түлегі, (1974); Ленинград мемлекеттік университетінің моңғолтану және түркітану кафедрасының аспиранты, Мемлекеттік кино агенттігінде редактор, Алматының бірқатар жоғары оқу орындарында оқытушы қызметтерін атқарған. Ол Ахмет Байтұрсынов атындағы сыйлықтың лауреаты және Республикалық «Бостандық» сыйлығының иегері.

Арон Атабек кітаптарының тізімі:

«Алаш и казахская нация», Москва, «ХАК», 1991;

«Кочевье памяти по знакам Зодиака», Алматы, «Жазушы», 1998;

«Йоллыг-тегин. Памятник Куль-Тегина», Алматы, «Кенже-пресс», 2000;

«Махамбет. Өлеңдер. Стихи», Алматы, «Кенже-пресс», 2002;

«Женщина-муза», Алматы, «Сага», 2003;

«Тамга Небесного Кагана», Алматы, «Сага» 2004;

«Махамбет и эпоха», рукопись 2004;

«Шанырак. Восстание бездомных», Алматы, 2008;

«Назарбаевщина и Революция», «Назарбаевщина и Поэзия», Алматы, 2009;

«Сердце мира или Великий Евразийский Каганат — Алтын Орда», Алматы, 2012;

«Ре-Зона-нс», утерянные, восстановленные стихи, рукопись. Каражал, Аркалык 2008 — 2012;

«Стихография»,  жоғалып кетіп, қалпына келтірілген қолжазба. Алматы, Қаражал, Арқалық 2008 — 2012;

«Анти-Наз» (2013), қолжазба тәркіленіп, ҰҚК-не жіберілген;

«Каганат» (2013), қолжазба тәркіленіп ҰҚК-не жіберілген;

«Сердце Евразии» (2013), деректер жоқ.

Жалпы Арон Атабектің шығармашылығында 277 өлең бар. Оның алтауына рецензия жазылған. Ақынның 31 желтоқсан күні Павлодар қаласы, СИ-14, жазалау изоляторында жазған өлеңдерінің бірі «Аллажар».

АЛЛАЖАР

   (Қалдыбай Әбеновке)

...Обрывом Истории зловонная яма  –

В мусорной свалке – цвет нации,

Ах, интеллигенты казахские, не вышедшие с нами –

Трупы застывшие вам не снятся ли?!

И девушка босая, в разорванном платье,

Не девушка – нация насильственно раздета,

И солнце погасло в отчаянья мраке,

Свет того снега – отрицаний света!

И мрак наших душ в экранном свеченье –

И пытки ментов у горла кинжалом,

Неужто найдется казах на свете –

Казахом не ставший после «Аллажара»?!

Арон Атабектің жазған өлеңдерінің бірі «Анти-наз» . Автор эпиграфтың орнына былай деп жазған: «басқарудың кез келген нысаны халық үшін жарамсыз, өмір сүруге қиын болып қалған жағдайда, халықтың оны өзгертуге немесе жаңа үкімет құруға құқығы бар. («Тәуелсіздік Декларациясы» 4 шілде 1776 ж., АҚШ).

Анти-наз

«Дави на газ –

АНТИ-НАЗ;

Пусть Диктатор –

Уйдёт от нас!

…Свой Назарбай из Назарета

О чёрт, из Чемолгана.

Пустил народ бичом по свету –

Кормиться где-то чем попало.

Народ казахский был гордым НАМАДОМ –

АРИЕЦ, скиф, завоеватель,

Сегодня бомж он под «Шаныраком»?

В Жана-өзене расстрелянный!

Глумится свора олигархов –

У каждого в кармане народного хозяйства отрасль,

Что там золото скифских курганов –

Грабит народ назарбаевская «золотая» поросль

(см. журнал «Форбс»).

Руки у них как пила-ножовка –

А зубы империализма «акульи»,

И пилит бюджет чиновников массовка –

И кровь народа пьёт Президент-Дракула!

… Сей Назарбай из Назарета –

О чёрт, из Астаны,

Из персека превратился в «Президента» –

Отродье Сатаны!

И на казахскую Голгофу –

Несу и я свой тяжкий крест.

И ангела нет на подмогу –

В ладонях гвоздей кровавый след

И кто-то умывает руки –

И кто-то «мудрый», как Пилат.

И кто-то принимает муки –

Народ Диктатором РАСПЯТ!

А каз-интеллегенты-фарисеи

С оплаченною пеною у рта,

Кричат, что Назарбай добро лишь сеет

И собирать «добро» (олигархам в карман!) давно пора!

Ох, эти уж мне «доброхоты» –

О, я от них сойду с ума,

Они не видят, как бульдозер с ходу –

Крушит в «Шаныраке» бедняков ДОМА!

И как в Жана-;зене СТРЕЛЯЕТ –

В народ назарбаевский спецназ,

Они не видят, как «хиляет» –

Под «демократа» КРОВАВЫЙ НАЗ!

Всё повторяется в Истории –

У каждого народа свой Назарбай-Иуда,

Преданный, проданный, ограбленный, изгнанный –

Народ казахский БЕЗ приюта!

…Дави на газ –

«АНТИ-НАЗ»,

Пусть Диктатор –

Уйдёт от нас!

Кет, Назарбай!

Гейт, Назарбай!» - деп жазыпты ақын. Арон Атабектің барлық өлеңдерін мына жерден оқуға болады.