Маминнің күйеу баласы рейдерлік жасады деп айыпталды

Астаналық кәсіпкердің анасы мен әйелі экс-премьер-министр Асқар Маминнің туысы Ардақ Балтабековті мұнай базасын, оған қарасты жер телімі мен кіреберіс жолдарымен тартып алмақшы деп айыптады.

Бұл туралы Orda.kz хабарлайды.

Orda.kz редакциясына астаналық Рүстем Кәрімов есімді кәсіпкердің отбасы хабарласты. Оның анасы Күлжан Сәметова мен жұбайы Малика Жұмабекова бұрынғы премьер-министр Асқар Маминнің күйеу баласы елорданың Сарыарқа ауданында орналасқан үлкен жер телімі бар мұнай базасын тартып алмақшы деп отыр. Бұл іс 2015 жылы басталды. Астаналық кәсіпкердің анасы Күлжан Сәметованың айтуынша, оның ұлы Асқар Маминнің күйеу баласы Ардақ Балтабековпен бір жыл бұрын танысқан.

Оқиғада Күлжан Сәметованың күні кеше Қазақстан президентінің атына тікелей Ақордаға жолдаған шағымында егжей-тегжейлі сипаттаған фирмалар мен атаулар бар. Төрт беттік жазбада әйел Асқар Маминнің отбасы мүшесіне қатысты істің мән-жайын баяндаған.

Шариғат «түсініктері бойынша бизнес»

– Бұл оқиға 2015 жылы ұлым Рүстем Кәрімов бұрынғы премьер-министр Асқар Маминнің күйеу баласы Ардақ Балтабековпен кездескен кезде басталды. Ұлым Астананың Сарыарқа ауданында орналасқан 12 цистернасы, кіреберіс жолдары мен 1,6 гектар жер учаскесі бар резервуар паркінің рентабельділігіне көз жеткізді. Бұл мүліктің барлығының құрылтайшысы Мереке Төлегенов болған, яғни «Mak-Group Transport Oil Company» ЖШС-не тиесілі болды. Шындығында Мереке номиналды қожайын. Ал бизнес негізінен Ардақ Балтабековке тиесілі. Баламның мұнай базасын алуға басқа ақшасы жоқ екенін біле тұра, ол банктен несие алуға көмектесемін деп, салық төлемеу үшін шариғат заңы бойынша мәміле жасап, ұлымды осы мұнай базасын сатып алуға көндірді, – дейді Күлжан Сәметова.

Әйел мұнай базасы оның ұлына 1 миллиард 432 миллион теңгеге түскенін, ақшаны базаны қамтамасыз ету үшін Qazaq Banki-ден несиеге алғанын, ал Маминнің күйеу баласы асығып, несие беруге келіскенін айтады. Оның айтуынша, резервуар паркі жұмыс істемеген. Ал іске қосу жұмыстары алғаш рет оны ұлы сатып алғаннан кейін ғана жүргізілген.

– 2014 жылдың 28 қарашасында «Transportation Oil Company» ЖШС Астана қаласындағы «Sinooil» ЖШС филиалымен жасасқан мұнай базасын жалғыз жалдау шарты 2015 жылы келтірілген шығындарды қайтару және келісім-шарт бойынша алдын ала төлемді талап ету арқылы бұзылды. Бар ақшаны Балтабеков жымқырған. Яғни, Балтабеков «Sinooil» компаниясынан резервуар паркін іске қосуға кедергі келтірген ақауларды жою туралы талап арызын ала тұра, «Sinooil» компаниясының алдын ала төлемін жымқырып, алаяқтық жолмен оны менің ұлыма сатуға асықты. Сонымен қатар, резервуар паркін жалдау шартын бұзу туралы келісім 2015 жылдың 6 наурызында, ал «Mak-Group Transportation Oil Company» ЖШС сатып алу-сату шарты 2015 жылдың 11 наурызында жасалған, – деп түсіндіреді әйел.

Оның айтуынша, Маминнің күйеу баласы базаның жұмыс істемейтінін біле тұра мәмілені тез аяқтаған, бұған «Sinooil» ЖШС бұрынғы жалға алушысының талаптары дәлел.

Зардап шеккен кәсіпкердің жұбайы Малика Жұмабекова Orda.kz тілшісіне мұнай базасы Асқар Мамин «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясының президенті қызметін атқарған кезде салынғанын айтты (2008 жылдың сәуірі – 2016 жылдың қыркүйегі – автордың ескертуі).

Әйелдің айтуынша, әрі қарай бизнестің жалғыз құрылтайшысы Маминнің күйеу баласы Балтабеков болған «Mak-Group Transportation Oil Company» ЖШС қолға алған. Бұл ретте Балтабеков Төлегеновке қарасты «Мереке» кәсіпорнында кәсіпті рәсімдегенімен, іс жүзінде ЖШС иесі болып қала берген. Мұның бәрі кәсіпкер Рүстем Кәрімовтың Маминнің күйеу баласымен кездескенге дейін болған.

«Sinooil» компаниясымен қақтығысып, жалға алған қаржыны игерген соң Ардақ Балтабеков астаналық кәсіпкер Кәрімовпен танысып, ай сайын 40 миллион теңге таза пайдаға қол жеткізетінін айтып, оны мұнай базасын сатып алуға көндіреді.

– Бізде күйеуім сатып алған мұнай базасының шынымен істен шыққанын растайтын құжаттар бар. Кейін бұл құжаттарды сотқа бердік. Сатып алғаннан кейін күйеуім резеруар көлемін 12-ден 14-ке дейін ұлғайтты, базаны іске қосты. Кейіннен осы кәсіпті сату үшін аянбай жұмыс істеді. Алайда, Ардақ Балтабеков «ҚазМұнайГаз» АҚ-мен тиімді келісім-шарт жасасқанын біліп, қайтып оралуға, дәлірек айтсақ, жұмыс істеп тұрған мұнай базасын тартып алуға кірісті. Сондықтан ол менің күйеуімнің үстінен қылмыстық іс қозғады. Рүстем тергеу изоляторына қамалды. Бұл уақытта кредитор резервуар паркін еншілес компания арқылы жарты құнына бағалады. Міндеттемелерді бұзған несие беруші Астана қаласының сотына осы мүлікке өсімпұл өндіру туралы талаппен жүгінді, – дейді Малика.

Әйелдің айтуынша, Балтабековтен жұмыс істемейтін резервуар паркін сатып алған күйеуі «қарызға» белшесінен батты.

Алаяқтық үшін бас бостандық

Рүстем Кәрімовтің анасының айтуынша, резервуар паркін қайтару үшін Мереке Төлегенов Балтабековтың өтініші бойынша Астана полиция департаментіне жазбаша арыз беріп, астаналық кәсіпкерге шара қолдануды сұрайды. Айтуларынша, Кәрімов оның мүлкі мен ақшасын иемденіп алған. Тергеу органы қаулысымен Ардақ Балтабеков жәбірленуші деп танылды. Оның өтініші бойынша банкте кепілде тұрған мұнай базасы одан әрі бұғатталды.

– Ұлымды негізсіз ұстап, Астанадағы тергеу изоляторына қамап жатыр, – деді Күлжан Сәметова.

Туыстарының айтуынша, сатып алушы тауып, Кәрімовке кепіл затын сатуға рұқсат бермеген. Ұзақ уақыт бойы осындай оқиғалар болып жатқанда, банк кәсіпкерден қарызды өндіруді талап етіп сотқа жүгінген. Сот талап арызды қанағаттандырды, апелляциялық инстанция бұл шешімді өзгеріссіз қалдырды, жауапкердің шағымы қанағаттандырусыз қалды.

Бұл оқиғаға қатысты тағы бір адам бар - Марат Әнуаров, онымен байланысы болғандықтан Рустем Кәрімов түрмеде жазасын өтеп жатыр.

2020 жылдың күзінде Кәрімов Әнуаровпен мұнай базасын сату бойынша қызмет көрсетуге келісті. Шарт бойынша – Әнуаровқа 8 ай ішінде резервуар паркін сатуға жалғыз құқық беру, ал ақшалай салымды сату бойынша міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз етуге тиіс болды. Әнуаров ақшаның орнына пәтер мен екі автотұрақ ұсынды.

Кейіннен Әнуаров мұнай базасын сату бойынша міндеттемелерін орындамаған, ал Кәрімов депозитке берілген пәтерді сатып жіберген.

Қылмыстық қудалау органы бұл факті бойынша Кәрімовтің әрекетін 1-бап бойынша сараптады. 190 ҚК-нің 4-бөлігінің 2-тармағы – алаяқтық, алдау және сенімге қиянат жасау жолымен қайталап, аса ірі мөлшерде бөтеннің мүлкін иемдену.

«Осылайша, менің ұлым тергеу изоляторынан шыққан кезде, 2022 жылдың 26 ​​қазанында сот шешімі сауда-саттықты ұйымдастыру және резервуар паркін сату үшін жеке сот орындаушысына түседі. Ал менің ұлым мұнай базасын сатуға кедергі келтірмеуі үшін Астана сотының қылмыстық істер жөніндегі сот алқасы жәбірленуші тараптың апелляциялық шағымда көрсетілген дәлелдерін пайдаланып, балам екеуінің арасында жасалған мәмілелер бойынша бірінші сатыдағы сот ақтау үкімін шығарып, бірінші инстанцияның үкімін бұзып, жаңа үкім шығарды» делінген кәсіпкердің анасы Тоқаевқа жазған өтінішінде.

«Ұлымның өмірі үшін қорқамын»

Нәтижесінде Рүстем Кәрімов күрделі қылмыстық істің үш эпизоды бойынша кінәлі деп танылып, 2022 жылдың 29 желтоқсанында бес жылға бас бостандығынан айыру жазасын орташа режимдегі колонияда өтейтін болды. Алайда Кәрімовтың анасы мен әйелі сот үкімін әділетсіз деп санап, ел президентінен бұрынғы премьер-министр Асқар Маминнің туысы мен олардың арасындағы жағдайды тексеруді сұрайды.

«Құрметті Қасым-Жомарт Кемелұлы! Қылмыстық істі Асқар Маминнің ықпалды туысы және меценат Ардақ Балтабеков деген бір адам туындатып, ол банкті, құқық қорғау органдарын және Астана сотын тарта отырып, біздің мүлкімізді тартып алуды көздеп, дегеніне жетті. Сізден көмек сұрай отырып, Ардақ Балтабековке қатысты фактілерді тексеруді ұйымдастыруға және шара қолдануға ықпал етуіңізді сұраймын. Баламның өміріне қауіп төніп тұр, сот актісін қайта қарауға және оны босатуға көмектесуіңізді сұраймын. Баламның айтуынша, ол Астанадағы тергеу изоляторында болған кезінде Ардақ Балтабековтен қорқытулар алған» деп жазды Күлжан Сәметова өз өтінішінде.

Кәрімовтің туыстары да шариғат келісімі нәтижесінде мемлекетке 3,5 миллион доллар көлемде салық түспегенін айтты. Ал Ардақ Балтабековтың өзі қылмыстық жауапкершіліктен жалтарып, жеті жылдан кейін мұнай базасына өз құқығын талап еткен.

Түсініктеме алу үшін Ардақ Балтабековке жүгіндік. Асқар Маминнің күйеу баласы үнсіз қалған жоқ. Бұл мәселеде оның өз ұстанымы бар екен. Бұл туралы экс-премьердің туысы: «Рүстем – алаяқ, бүкіл Астананы лақтырып кетті» деді.

«Рүстем түбіртекті өзгертті»

Ардақ Балтабеков дауға айналған мұнай базасы өзіне тиесілі екенін айтты. Ол бұл жерде президентке өтініш айту , шағым жазу мүлдем орынсыз деп санайды.

– Неге ол тыныштанбайды? Ол сотталды, алаяқ, бүкіл Астананы, бүкіл Қазақстанды лақтырып кетті! Біріншіден, бұл резеруар паркі менікі, екіншіден, ол бұл іс бойынша сотталған жоқ, үшіншіден, маған ақша төлеген жоқ. Алла төреші! Мұнай базасына қазір уақытым жоқ, былтырдан бері алты рет ота жасаттым. Мен азаматтық талап қойдым: ол маған мұнай базасы үшін ақшаны толық төлеген жоқ, ол маған сенім артты, мен оның атына осы базаны жазып бердім. Ол ломбардқа қойып, банктен ақшаны алып, маған ішінара ғана төледі. Сотқа арыз беруге мәжбүр болдым, бірақ Рүстем маған небәрі 700 мың доллар қарыз деп, жалған қағаз- түбіртек жасап, азаматтық іс тоқтап қалды, – дейді Ардақ Балтабеков.

Асқар Маминнің күйеу баласының айтуынша, Кәрімовтің мойнында мұнай базасы ісінен басқа тағы төрт эпизод бар. Кәсіпкер бес жыл бойы оның және оның серіктестерінің миын ашытып, пәтер мәселесімен күмәнге ілінген. Ал бұл уақытта Балтабеков бірінен соң бірі хирургиялық ота жасатып, күйзелістен әрең шыққан.

– Рүстем менімен кездескісі келді. Олармен жолығуға құлшынысым да, денсаулығым да жоқ. Қазір Германияға баруым керек, тағы бір ота жасатуым керек, мұнай базасына уақытым жоқ. «Алаяқтық» бабы бойынша сотталды, ол пәтерді біреуден алып, қайта сатып жіберді, оның маған қандай қатысы бар? Мен әлі сотқа арыз берген жоқпын. Мен Жоғарғы сотқа арыз беремін. Мұнай базасы толық жұмыс істеп тұрды. Не деген ертегі, жұмыс істемейтін мұнай базасын кепілге алып, банктен несиені қалай алады?, – деп Ардақ Балтабеков өз ұстанымын ортаға салды.

Оның айтуынша, Рүстем Кәрімов түрмеде отырғанның өзінде мұнай базасын жалға беріп, айына 50 миллион теңгеге жуық табыс табады. Осынау келеңсіздіктердің алдында Рүстем мен Ардақ тіл табысып, тіпті Меккеге бірге барған екен.

– Шариғат бойынша келісіміміз бар еді, мен одан қағаз алған жоқпын, сендім, мұнай базасын бердім, имам куә болды. Бүгінгі күнге дейін ол одан түрмеде отырғанның өзінде 50 миллион теңге пәтерақы алады. Ол мені алдады. Ол нағыз алаяқ, адамдардан ақша алып, қайтармайды, сот оны алаяқ деп таныды. Ол маған қалтасынан ештеңе берген жоқ. Мұнай базасын банкке 7 миллион 800 мың долларға кепілге қойып, маған 5,5 миллионын ғана берді, оның қалтасында тағы 2 миллион 200 мың доллар қалды. Қарызым туралы түбіртек бар, – дейді Ардақ Балтабеков.

Ол Кәрімов оны қорқытып, ауыр сөз айту үшін қарақшылар жібергенін айтты.

– Ол маған Астанада тұратын қарақшылардың бәрін жіберді. Мұны неге айтпайды? Ол нағыз алаяқ, президентке жазсын, мен де Жоғарғы сотқа арыз беремін. Мені Қазақстанда көп адам таниды, біреуді алдап кеткенімді ешкім айтпайды, мен туралы сұрасаңыз болады. Мен қайырымдылықпен - балалар үйіне, қарттар үйіне көмектесумен айналысамын. Қазіргі уақытта біз Түркиядағы қандастарға, жер сілкінісінен зардап шеккендерге көмек жіберіп жатырмыз, – деді Асқар Маминнің күйеу баласы.

Енді Балтабековтің айтуынша, резервуар паркі әлі де банктің кепілінде тұр және олар оны қарызы үшін тартып алмақшы. Сот екі тарап арасындағы дауды азаматтық тәртіпте қарағанымен, Балтабеков істі қылмыстық сотқа беруді көздеп отыр. Оған дәлел ретінде куәгерлер мен кәсіпкер Кәрімовтан алынған түбіртектерді көрсетпекші. Orda.kz редакциясы бұл істі қадағалап отырады.