Тәтішевті өлтіргенімді мойындауға және Әбіләзовты қаралауға мәжбүрледі – Тоқмәди

Қамауда отырған кәсіпкер Мұратхан Тоқмәди кінәсін мойындамайтынын айтты. Ол ҰҚК бұрынғы төрағасы Кәрім Мәсімов бастаған комитет, Ішкі істер министрлігі және Бас прокуратураның адамдары оны Мұхтар Әбіләзовтің тапсырысымен банкир Ержан Тәтішевті өлтіргенін мойындауға мәжбүрлегенін айтты.

«Мен, Мұратхан Тоқмәди, ұстаның шәкіртінен екі өнеркәсіптік шыны өңдеу зауытының иесіне дейінгі 40 жылдық спорттық, қоғамдық және еңбек жолында бірқатар ордендермен, медальдармен, «Алтын сапа» ордендерімен марапатталған Қазақстан Республикасының азаматымын.

2017 жылдың 12 шілдесінде (тұтқынға алынғанға дейін бір апта бұрын) қорқыныштан шошып кеткен әйелім мен 10 жасар қызымның көзінше кенеттен елдегі құқығынан айрылған саяси тұтқынға айналдым. Маған, менің отбасыма, туған-туыстарыма, әріптестеріме, достарыма қарсы «заңды вандализмді» Кәрім Мәсімов басқаратын ҰҚК/ІІД/ГП тергеу-жедел тобының қазір қамауға алынған мүшелері жасады» делінген Тоқмәдидің президентке жолдаған хатында.

Кәсіпкердің айтуынша, МҰҚК-нің өзін ҰҚК полковнигі Руслан Ысқақов басқарған.

Тоқмәдидің президентке жолдаған хаты

«Отбасына қорқыту, ұрып-соғу, азаптау, моральдық-психологиялық қысым көрсету, 20-30 жыл бұрын маған қатысты қылмыстық істі бұрмалау, әйеліме қатысты үш қылмыстық іс қозғау, туысқанымды қамауға алу, кәсіпкерлікті бұғаттау, дүние-мүлкіне және отбасылық есеп-шоттарына тыйым салу арқылы олар мені процессуалдық өтініш пен ынтымақтастық туралы келісімдерге қол қоюға «мәжбүрледі». Олардың шарттарына сәйкес, мен мойындауыма тура келді:

1) бұрынғы серіктес С.А.-дан бопсалау фактісі. Непропекиннің 2004-2005 жылдары болған болжамды үлесі/мүлкі; 2) Мұхтар Әбіләзов тапсырыс берген Ержан Тәтішевті өлтіру. Сонымен бірге, «Бізге Непропекин қажет емес, бұл сіздің қамауға алуыңыздың саяси астарлылығын теңестіру үшін ғана. Бізге сіз де керек емессіз – бізге тек Әбіләзов керек» деп сендірді» деді кәсіпкер.

Тоқмәди атап өткендей, бұл «ұсынысқа» жауап ретінде ол Ысқақовты Әбіләзовпен ешқашан кездеспегенін, телефонмен сөйлеспегенін және еш нәрсемен айналыспағанын жазу үшін оны полиграфиядан өтуге көндірді.

«Мені процессуалдық келісімге қол қоюға «көндіру» үшін азаптаудан басқа, мені «психотроптық терапияның» толық кешенімен Алматы қаласындағы ҰҚК ауруханасының психиатриялық бөліміне жатқызды. Осы «режимде» төрт ай өткеннен кейін, сондай-ақ «әйелімді 15 жылға түрмеге отырғызамын, ал кіші балаларымды балалар үйіне жіберемін» деп қорқытқаннан кейін - 2017 жылдың 18 қарашасында мен процессуалдық келісімге қол қоюға мәжбүр болдым.

2018 жылдың 16 наурызында үкімді жариялаған судья Тараз Тілепов: «Сіздің процессуалдық келісіміңіз іс бойынша кінәлі адамға үкім шыққаннан кейін заңды күшіне енеді», - деді. Әбіләзовке үкім 2018 жылдың 27 қарашасында шыққан. Бір жылдан кейін, яғни 2019 жылдың қараша айында отбасының процессуалдық келісім қолдану туралы, оның негізгі түйіні – «осы қылмыс үшін көзделгеннен жеңілірек жаза тағайындау» туралы бірнеше рет жүгінгеніне жауап ретінде Жамбыл облысының прокуроры Құсайынов: «Үкім мерзімі қазірдің өзінде аз» деді, осылайша біздің алғашқы қорқыныштарымыз расталды: процессуалдық келісім жалған болды!» деді Тоқмәди.

Тоқмәди президент атына төрт хат жолдады

Ол мұны Бас прокуратураның Тоқаевтың атына жолдаған төрт хатында растағанын атап өтті.

«Оның 2020 жылдың желтоқсанындағы кезекті хатынан кейін дәрігер жазамды алты айға қысқартуды сұрады, ал 2021 жылдың сәуірінде Жезқазған соты мұны қанағаттандырды. Осылайша маған ең аз 10 жыл мерзім қалдырды және қол қойылған негізгі шартты қайтадан бұзды. PS! 2021 жылдың 24 қарашасында соңғы 5 жылдағы алғашқы қысқа мерзімді кездесуде әйелім қорқып:

«ҰҚК берілді, жалғыз камерада да үндемесең, ешқашан кетпейсің! Олар оны СИ-18-де тыныштандыра алмады, лагерьдің тозағы оны тыныштандырмады, содан кейін одан не күтуге болады?! Жезқазған № 159/25 мекемесінің әкімшілігі менің барлық өтініштерімді елеусіз қалдырды. Сізге хат жолдамақ болғаным үшін бір аптаға екі рет жазалау изоляторына жіберілдім, үйге, мемлекеттік органдарға, депутаттарға хат жазылды. Сондықтан осы жылдың ақпан айында өткен бес жылдағы алғашқы ұзақ кездесуде жұбайым екеуміз осы ашық хат арқылы Сізбен, Президент мырзамен байланысуды жөн көрдік» деп жазды ол.

Оның айтуынша, ол жасамаған қылмысы үшін бес жылдан бері жазасын өтеп келеді.

Тоқмәдидің жазған хатының көшірмесін оның әйелі ҚазТАГ-ке берген.

Мұратхан Тоқмәди деген кім?

Еске салсақ, 2017 жылдың 12 маусымында қазақстандық арнайы қызмет Алматыда арнайы операция барысында «КазСтройСтекло» ЖШС бас директорының кеңесшісі Мұратхан Тоқмәдиді ұстаған болатын. Кәсіпкер «Аса ірі мөлшерде мүлікті алу мақсатында бопсалау» бабы бойынша қылмыс жасады деген күдікпен ұсталды. Кәсіпкер 2005 жылы «Семрюжком» ЖШС мен «Казстройстэкло» серіктестігіне күш көрсетіп, бопсалау арқылы қорқытып, кәсіпорындардың жарғылық капиталындағы үлесін тартып алған деп күдіктелді. Ол өз әрекетімен 185 млн теңгеден астам шығын келтіруі мүмкін екені айтылды. Кейіннен сот Тоқмәдиге қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасын таңдады.

2017 жылдың 12 қазанында Мұратхан Тоқмәди үш жылға бас бостандығынан айрылды. Сот оны заңсыз қару сақтағаны және бопсалағаны үшін кінәлі деп таныды. Сотқа дейінгі тергеп-тексеру барысында сотталушы мен процессуалдық прокурорлар арасында кінәні мойындау туралы процестік келісім түріндегі процессуалдық келісім жасалған.

25 қазанда Тоқмәди қайғылы оқиғадан кейін БТА банкті басқарған Мұхтар Әбіләзовтың тапсырысы бойынша Ержан Тәтішевті өлтіргенін мойындады деген ақпарат пайда болды.

Ресми нұсқа бойынша, Ержан Тәтішев 2004 жылы 19 желтоқсанда Алматы облысындағы Отар стансасы маңында аңшылық кезінде қаза тапқан.